KARGO ALICIYA AİT OLUP TOPLU ALIMLARDA OZEL İSKONTA UYGULANIR

KARABAŞ OTU (Lavandula Stoechas)

Genel Bilgi: 
Yöresel isimleri; Gargan, Keşişotu Ülkemizde tek doğal türü olan L stoechas’ın iki alttürü (subsp. stoechas ve subsp. cariensis ) bulunmaktadır . 
Çiçek durumu, sapının kısalığı ile ayrılan L. stoechas halk arasında “Karabaşotu” olarak isimlendirilmektedir.  Ballıbabagiller (Lamiacea) familyasına bağlı 45-50 cm boyunda, tüylü, kokusu kuvvetli, çalı görünümünde çok yıllık bir bitki türüdür. 

Kullanılan Kısım: 
Çiçekleri Kullanım Alanları: Ülkemizde tek doğal tür olarak bulunan Lavandula stoechas L. (Karabaşotu) ise kozmetik sanayisinden daha çok tıbbi amaçlı kullanılmaktadır. Ağrı kesici, antiseptik, yara iyileştirici, yatıştırıcı (sara ve astımda), balgam söktürücü, idrar yolları iltihaplarını giderici, egzema yaralarını iyi edici, sinir ve kalp kuvvetlendirici gibi etkilerinden dolayı geniş bir kullanım alanına sahiptir. 
Osmanlı döneminde kolera hastalığının mücadelesin kullanılması ve eczanelerde sattırılması ile ilgili padişahın emri bulunmaktadır.

Toprak İsteği :
Taban suyu derinde olan araziler dikime uygundur. Bitkinin tahammül edemediği tek şey göllenmiş, balçık kıvamındaki toprak, taban suyu yüksek arazidir. Bunun sebebi; kök bölgesi suya erişebilmek için gelişmekte, kökün gelişmesi ile uçucu yağ verimi artmaktadır. Taban suyu yüksek arazilerde kök; suya kolaylıkla ulaşabildiği için istenilen kıvamda gelişememekte dolayısıyla beklenen uçucu yağ verimi oluşmamaktadır. 
Ayrıca bitkinin kök boğazı kısmında su birikintisi, yüksek nem olursa bitkide fungal hastalıklar oluşabilmekte sonucunda da bitki kaybedilebilmektedir. Karabaş Otu 3 yıldan sonra gerçek verimine ulaşmakta, bu sebeple 3 yıl boyunca bakımına dikkat edilmesi gerekmektedir. Yabancı ot temizliği ve budamalarına dikkat edilmelidir. 3 yıldan sonra kök bölgesinden salgıladığı allelopatik kimyasallar ile kısmen kendi etrafındaki yabancı otlarla mücadele etmektedir. 
Toprak yönünden çok fazla seçiciliği olmayan Karabaş Otu; kıraç, çakıl, kireççe zengin topraklarda oldukça iyi gelişme göstermektedir. Çok yıllık bir bitki olması nedeniyle bitkiler araziye aktarılmadan önce derin sürüm yapılması önerilir. Fide dikiminden sonra mutlaka can suyu verilmelidir. Fide dikimi yapıldıktan sonra bitkinin toprakla olan ilişkisini kuvvetlendirmek amacıyla belirli 3 veya 4 defa sulama yapılmalıdır. Karabaş otu tarlalarında 2-3 yılda bir ahır gübresi ile yapılacak gübreleme, toprak şartlarını iyileştirmeye yardımcı olacağı için son derece önemlidir.
Kurağa, sıcağa ve soğuğa oldukça dayanıklıdır.

 Karabaş Otu Üretimi :
Generatif ve vejatatif aksamlardan yapılabilmektedir. Genaratif üretim biçimi olan tohum; iş yükü ve yağ kalitesinin düşmesi açısından üreticiye tavsiye edilmez. Tohumları çok küçüktür, bin dane ağırlığı 1 gr altındadır. Ayrıca tohum kabuğu çok serttir ve çimlenebilmesi için soğuklama ihitiyacı (vernalizasyon) vardır. Çimlenmenin hızlanması için çeşitli hormon çalışmaları yapılmıştır. Karabaş Otunun çok sayıda arı, kelebek gibi ziyaretçisi olması sebebi ile başka çeşitlerden gelen polenler ile tozlanabilmektedir. Bu tohumlardan elde edilen bitkilerde yağ kalitesi düşebilmektedir.
Bulgaristan’da yapılan çalışmalar ve gözlemler sonucunda tohumla üretimde yağ kalitesinin düştüğü belirlenmiştir ve bu sebeple üretimde tohum tavsiye edilmemektedir. Vejatatif üretimde ise; çeşidi belli olan karabaş otu bitkisinden alınan çelikler önce tavalara/viyollere dikilerek köklendirilmekte, fide haline geldikten sonra da tarlaya esas yerine aktarılmaktadır. Bu şekilde üretim yapılmasının en büyük avantajı, kalitesi belli olan bir Karabaş otu çeşidinden genetik olarak birebir aynı materyali dikerek işe başlanması olmaktadır.

Hasat :
Karabaş Otu, tür ve çeşitlere, iklim ve toprak koşullarına, rakım ve yöneye göre değişmekle birlikte Temmuz ayı içerisinde tam çiçeklenme devresine ulaşır ve bu dönemde hasat edilir. Bitkinin hasadında testereli ot bıçağı kullanılmaktadır. Hasat edilen çiçekler ya doğrudan uçucu yağ eldesi için işlemeye alınır ya da gölge bir ortamda kızışma oluşmayacak bir kalınlıkta serilerek kurumaya bırakılır. Kurutulmuş çiçekleri elle veya farklı yöntemlerle saplarından ayrılır. Çiftçi koşullarında kurutma işlemi açık araziye serme şeklinde yapıldığı için uçucu yağ veriminde bir miktar kayıp yaşanmaktadır. Dekara sapsız kuru çiçek verimi tür ve çeşitlere, iklim ve toprak koşullarına göre değişir.

Sonuç olarak; 
Karabaş otu özellikle kıraç, eğimli, taban suyu derinde olan verimliği daha az olarak nitelendirilen topraklarda yetiştirilebilecek, girdisinin az olması sebebiyle birim alanda getirisi çok yüksek olan alternatif bir bitkidir. Ayrıca ; küresel ısınma sonucu değişen iklim koşullarına, az su kullanımı ile kuraklık çalışmalarına kolaylıkla adapte edilebilecek bir bitkidir. Karabaş otu yetiştiriciliğinde dikkat edilmesi gereken en önemli husus; doğru türün seçilerek dikilmesi ve drenajı iyi arazilerin seçilmesidir.